Omgaan met ADHD (op school)

Omgaan met ADHD op school is vaak een hele uitdaging. Je ziet dat je kind graag beweegt en moeilijk stil kan zitten, zijn gedachten alle kanten uit vliegen en overal tegelijk mee bezig wilt zijn. En met een enthousiasme, energie en vrolijkheid waar je jaloers op bent. En dat terwijl er op school verwacht wordt dat je kind oplet, stil zit, zijn werkjes maakt en lessen volgt. Hóe dan, vraag je je af.

‘Omgaan met ADHD op school’ is erop gericht om docenten handvatten te geven om hier op een fijne manier mee om te gaan.

Voorlichting

Het komt steeds vaker voor dat kinderen in hun directe omgeving of in hun klas te maken krijgen met kinderen met een diagnose. Klasgenootjes, een broertje of zusje of een vriendje uit de buurt met ADHD, autisme of iets anders is steeds meer de normaalste zaak van de wereld. Ondanks dat het steeds normaler is wil dat niet zeggen dat kinderen ineens weten hoe het fijn is om om te gaan met deze vriendjes. En dat kan soms best wel eens belangrijk zijn om het samen spelen goed te laten gaan. Daarom kan het echt heel fijn zijn om kinderen daar wat uitleg over te geven zodat ze weten wat een vriendje nodig heeft in het samen spelen of hoe je kan helpen als iets even niet zo goed lukt.

Concentratie problemen

Wist je dat het voor kinderen met concentratieproblemen echt een klus is om in hun hoofd alles op een rijtje te houden en overzicht te bewaren? Juist de lijstjes die veel mensen helpen om dingen te onthouden kunnen zij niet in hun hoofd overzien. Om deze kinderen daarbij te helpen is het belangrijk om de executieve functies (de functies die je nodig hebt bij het leren, organiseren, plannen) te externaliseren (buiten zichzelf te leggen). Door ze te helpen lijstjes te maken, overzicht in hun leerwerk/planning te maken lukt het ze beter om dingen te overzien. En als ze dan ook kunnen afvinken wat ze gedaan hebben geeft het meteen weer meer rust en ruimte. Juist op school kan dit heel helpend zijn.

Omgaan met emoties

‘Het kleurenmonster weet niet wat er met hem aan de hand is. Hij is helemaal in de war en voelt van alles door elkaar. Hij voelt zich blij, verdrietig, boos, bang en kalm tegelijk!’

Dit is een methode die bijzonder geschikt is voor kinderen die een bijzondere ontdekkingstocht doorgaan om alle emoties een eigen plek te geven. Het is in te zetten voor jonge kinderen die de verschillende emoties voor het eerst leren herkennen. Maar ook kinderen die wat ouder zijn en moeite hebben met emoties.

Angsten

Angst is een gevoel dat we als volwassene allemaal wel kennen. Dit gevoel kom ook bij kinderen heel regelmatig voor. Angst hoort ook wel bij de ontwikkeling van een kind. Tegelijk kunnen angsten de ontwikkeling van een kind ook belemmeren wanneer angsten een te grote vorm aannemen, langere tijd aanwezig zijn of als het kind hierdoor belemmert wordt in dingen ondernemen. Als dat zo is dan wordt angst een probleem.

Door de angst serieus te nemen, uitleg te geven over hoe reëel de angst is, de angst te laten voelen en daarnaast juist de ontspanning op te zoeken, positieve gedachten te creëren en zelfs letterlijke en figuurlijke steunfiguren in te zetten kunnen een hele hoop angsten overwonnen worden.

Is jouw kind ook bang om alleen te zijn, bang voor monsters, spinnen of andere dieren, bang om bij zijn ouders weg te zijn, bang voor harde geluiden of sirene’s?

 

Volle hoofden

‘Mijn hoofd zit zó vol, het lijkt wel of het uit elkaar barst’. Zo kwam een kind van 12 pas geleden bij mij.

Een vol hoofd is een hoofd waar niks meer bij kan. Met een vol hoofd lukt het niet goed meer om na te denken of op te letten. Ook wordt je er sneller moe en boos van. En samenwerken of samen spelen worden er een stuk lastiger door.

Een vol hoofd wordt veroorzaakt door bijvoorbeeld informatie en prikkels die verwerkt moeten worden. Er zijn weggetjes in je hoofd die ervoor zorgen dat informatie en prikkels op de juiste plaats terecht komen. Je hebt snelwegen en kronkelwegen. Bij ieder kind werkt dit anders. Het ene kind heeft een snelweg voor rekenen en een kronkelweg voor lezen. Terwijl een ander kind juist voor lezen een snelweg heeft maar een kronkelweg voor prikkels verwerken. Want ieder kind verwerkt prikkels en informatie op zijn eigen manier en op zijn eigen tempo. Daarom is er niet een heldere richtlijn om een kind hierbij te helpen. Het is allereerst heel belangrijk om te ontdekken hoe de wegen bij jou kind lopen zodat je uit het juiste deel de kracht van het kind kunt halen én op het juiste onderdeel ondersteuning kan bieden. Dat is waar ‘Het volle hoofden boek’-methodiek bij helpt. Deze methode is door tal van leuke oefeningen, tips en proefjes een speelse manier om met volle hoofden aan de slag te gaan.

Faalangst

Alle kinderen zijn anders en er zijn dan ook veel verschillende soorten signalen voor faalangst. Vaak komen lichamelijke signalen voor, zoals zweethanden, een rood hoofd krijgen, vlekken in de nek, veel naar de wc moeten, hartkloppingen, hoofdpijn, buikpijn, misselijk zijn, diarree of overgeven.

Naast deze lichamelijke reacties zijn er ook gedragsmatige reacties. Sommige kinderen worden druk, gaan chaotisch te werk, gaan lachen, overdreven doen, de clown uithangen. Terwijl andere kinderen juist verlegen worden, blokkeren, niets durven te vragen, concentratieproblemen krijgen of een black-out. Een veel voorkomend signaal is ook de gevreesde situatie uit de weg willen gaan. Dus niet meer naar school willen of van een clubje af willen. Of subtiel proberen om onder een spreekbeurt uit te komen. Door moeilijke situaties uit de weg te gaan, wil een kind de gevoelens van angst vermijden.

Bij faalangst hebben kinderen veel negatieve gedachten over zichzelf. Negatieve uitspraken over zichzelf kunnen ook een signaal van faalangst zijn. Uitspraken zoals: “Het zal me toch niet lukken” of “Ik kan dat niet” of “Ik ben heel slecht in….” of “Doe jij dat maar… ik kan het niet”.

Het is belangrijk om faalangst bij een kind te herkennen. Kinderen schamen zich vaak; maak het daarom juist bespreekbaar en laat ze merken dat je wilt helpen.

Probleemoplossend vermogen

Kinderen kunnen het thuis super goed doen en op school vastlopen in bijvoorbeeld hun probleemoplossend vermogen.

Wat is probleemoplossend vermogen eigenlijk?

“Het probleemoplossend vermogen is het vermogen om te (h)erkennen dat problemen bestaan en tot een plan kunnen komen om deze problemen op te lossen. Het vraagt om vaardigheden als: signaleren, analyseren, oplossingsstrategieën bedenken, creatief denken, doorzetten, samenwerken, proactief zijn, evalueren en reflecteren.” 

Er komt nogal wat bij kijken dus, om problemen op te kunnen lossen. En daarom is het heel logisch dat dit voor sommige kinderen echt een klus is.

Wiebelen en friemelen

Wiebelen en friemelen, het lijkt echt iets van deze tijd. Bij kinderen en op school, thuis en zelfs in de commercie. Die spelen hier handig op in. Fidget toys, spinners en allerlei ander bewegend speelgoed vliegt over de toonbank als er weer een nieuwe rage ontstaat. Dat is niet voor niets, blijkbaar is er behoefte aan. Zo is er ook behoefte aan tips en adviezen voor thuis en op school. Kinderen ‘moeten’ veel en willen vaak iets heel anders. Hoe ingewikkeld is dat!? Je zou maar wiebel benen hebben die het liefst de hele dag in beweging zijn en dan moet je 5 dagen in de week op school stil zitten. En dan ook nog eens thuis tijden het huiswerk maken, tijdens het eten, als je bij iemand op visite gaat, en noem maar op. Stilzitten is dan bijna niet te doen. Maar hoe ga je daar dan mee om?

Wiebelen en friemelen. De naam zegt al genoeg. Gek genoeg lijken er steeds meer kinderen te wiebelen en te friemelen. Waar komt het vandaan, wat doet dit met een kind en hoe kunnen we jouw kind hiermee helpen? Daar helpt ‘wiebelen en friemelen’.

 

Hoogsensitief mét een sterke wil

Wie denkt dat hooggevoelige kinderen vooral rustig, bedachtzaam en teruggetrokken zijn, komt in dertig procent van de gevallen bedrogen uit. Er zijn ook kinderen die hun hoge mate van gevoeligheid combineren met een ijzersterke wil. Zij zijn op zoek naar nieuwe belevenissen en avonturen, ook al druist dat vaak in tegen hun gevoelige inborst. Een pittige combinatie, die geregeld leidt tot vurige uitbarstingen bij kinderen en wanhoop bij ouders.

Met de juiste inzichten zullen ouders beter weten om te gaan met de vurigheid van hun gevoelige kinderen. En dat zal uiteindelijk het hele gezin ten goede komen.

Sociale vaardigheden

Het aanleren van sociale vaardigheden en goede manieren, omgaan met pesten en plagen en opkomen voor jezelf. Het zijn belangrijke en vaak ook ingewikkelde opgaven om aan te leren voor kinderen. Hoe leuk is het dan om dit in spelvorm op een speelse manier te leren. Samen met een paar klasgenootjes of vriendjes een spel spelen waarbij je ook nog eens leert om je als een ‘coole kikker’ te gedragen. Hoe gaaf is dat!?

Buiten deze ‘coole kikker’ spelvorm zijn er nog veel meer manieren om in te zetten op het aanleren van sociale vaardigheden, zowel in groepsverband als individueel.